Page 107 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Jesteśmy drzewami wiecznymi.

Po ślubie Dobroszyccy zamieszkali w Warszawie. Felicja pracowała jako
tłumaczka z języka rosyjskiego. W 1960 roku urodziła się ich córka Joanna.
Lucjan Dobroszycki jako badacz zajmował się niemal wyłącznie okresem
II wojny światowej, tworzył katalog polskiej prasy konspiracyjnej 1939-1945,
opracował historię prasy „gadzinowej” w Generalnym Gubernatorstwie,
wydawanej przez aparat niemieckiej propagandy, interesowała go również
historiografia łódzkiego getta. Już pod koniec lat 50. opracował i przygotował
do druku fragmenty Dziennika Dawida Sierakowiaka, potem napisał artykuł
o pamiętniku Szłomo Franka. W 1963 roku wraz z Danutą Dąbrowską zaczął
pracować nad pełnym wydaniem Kroniki łódzkiego getta. Wydane zostały
dwa tomy, kolejne były w przygotowaniu, ale rozpętała się antysemicka
kampania 1968 roku i nie ujrzały one światła dziennego. Wydawnictwo Łódz-
kie, które Kroniki wydawało, zrezygnowało z tego projektu. Jeszcze w 1967
roku Lucjan Dobroszycki obronił doktorat, a w sierpniu 1968 roku – na znak
protestu przeciwko inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowa-
cję – wraz z czworgiem pracowników naukowych Instytutu Historii wystąpił
z PZPR. Wraz z nim legitymację partyjną oddali wtedy m.in. Krystyna Kersten
i Bronisław Geremek.
Rodzice Felicji wyemigrowali do Szwecji. Dobroszyccy dłużej zwlekali, zdecy-
dowali się opuścić Polskę dopiero 28 listopada 1969 roku. Zamieszkali w No-
wym Jorku. Polscy przyjaciele obawiali się, czy historyk z zacięciem archiwisty
poradzi sobie na nowej drodze życia. „Bez znajomości angielskiego, życiowo
niezbyt zaradny i dobrze już po czterdziestce, Lucjan nie zdawał się dobrym
materiałem na imigranta w USA” – pisał we wspomnieniu Jerzy Jedlicki.
Jednak wkrótce po przyjeździe do Stanów Zjednoczonych Dobroszycki dostał
pracę w YIVO, Żydowskim Instytucie Naukowym w Nowym Jorku, gdzie zajął
się katalogowaniem i opisywaniem zbioru kilku tysięcy zdjęć dokumentujących
życie Żydów w Polsce w latach 1864-1939. Na ich podstawie wraz z Barbarą
Kirshenblatt-Gimblet przygotował wystawę „Image Before My Eyes” oraz
książkę pod tym samym tytułem. Opublikował również ważne studium pt.
Restoring Jewish Life in Post War Poland. W 1987 roku w Yale University
Press wydał The Chronicle of the Lodz Ghetto, jednotomowy wybór za-
pisów z „Biuletynów Kroniki Codziennej”. W 1985 roku Dobroszycki objął
stanowisko kierownika katedry zajmującej się dziejami Zagłady w Yeshiva
University. W 1994 roku otrzymał prestiżową nagrodę nowojorskiego Mię-
dzywyznaniowego Komitetu Pamięci za „niespożyty trud dokumentowania
prawdy o Zagładzie”. Miał mnóstwo pracy i planów naukowych. Zmarł nagle
24 października 1995 roku.
Felicja Dobroszycka mieszka i pracuje w Nowym Jorku. Wciąż jest bibliotekarką
w Columbia University na Manhattanie. Joanna Dobroszycka ukończyła studia
medyczne, jest lekarzem. Jej dzieci – bliźniaki Lucjan i Hania – rozpoczynają
właśnie studia. To ona postarała się, aby rodzice mieli swoje drzewko w Parku
Ocalałych.

107