Page 1 - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi. Raport 2017 nr 2: Dzieci
P. 1

DZIECI_NR_2_A4_Layout 1  10/08/2017  16:55  Page 1





             2


            SIERPIEŃ 2017
            Wydawca:
            Centrum Dialogu
            im. Marka Edelmana w Łodzi
            ul. Wojska Polskiego 83
            91-755 Łódź
            Tel.: (+48 42) 636 38 21
            Tel.: 506 155 911
            biuro@centrumdialogu.com
            www.centrumdialogu.com



            Dziecko małe, lekkie, mniej go jest.
            Musimy pochylić się, zniżyć ku niemu.
            Janusz Korczak


            „Oddajcie mi




            wasze dzieci”








                       [                                       Jedno z przemówień Chaima Rumkowskiego
                         Julia Pietraszewska // XXXIV LO w Łodzi
                                                                         na pl. Kościelnym w Łodzi  2
                                                          [

            5 września 1942 r. w łódzkim getcie rozpoczęła się Wielka  wyściełano pierzynami, na które  w  trakcie  Wielkiej  Szpery.  Ta
            Szpera. Nazwa wywodzi się od Allgemeine Gehsperre    rzucano noworodki. Według staty-  zbrodnia zakończyła proces prze-
            – całkowitego zakazu wychodzenia z domów nałożonego  styk zastrzelono około 200 rodzi-  kształcania getta w olbrzymi obóz
                                                                 ców,  którzy  stawiali  opór  przy
                                                                                           pracy. Wywożąc dzieci i starców,
            na osadzonych w Litzmannstadt Getto Żydów, podczas   zabieraniu dzieci.        zabrano  Żydom  chęć  do  życia
            którego żydowscy policjanci i niemieccy żandarmi     Od 5 do 12 września 1942 r. do  i wolę przetrwania. Od tego mo-
            przeszukiwali domy i zabierali wszystkich nieprzydatnych  obozu  w  Chełmnie  nad  Nerem  mentu mieszkańcy getta pracując,
            do pracy, głównie chorych i zniedołężniałych, a także  wywieziono 15,6 tys. dzieci, star-  obojętnie czekali na swój koniec.
            dzieci poniżej 10. roku życia. Szacuje się, że w trakcie   ców i chorych. Dzieci pracowni-  Władze  niemieckie  ograniczyły
                                                                 ków
                                                                      administracji
                                                                                           liczbę  pracowników  żydowskiej
                                                                                 pozostały
            Wielkiej Szpery do obozów zagłady wywieziono ponad   bezpieczne. Z tych urodzonych na  administracji,  która  wcześniej  li-
            15 tys. osób.                                        terenie  getta  uratowano  kilkoro,  czyła 14 tysięcy urzędników, poli-
                                                                 m.in.  syna  Borucha  Praszkiera,  cjantów, listonoszy, tramwajarzy.
            Przez tydzień, od 5 września 1942 r.,  mian za przeprowadzenie selekcji  szefa wydziału ds. poruczeń, za-  Większość  więźniów  getta  mu-
            Żydów  obowiązywał  całkowity  ich rodziny będą bezpieczne.   przyjaźnionego z Rumkowskim.   siała pracować w rozmaitych za-
            zakaz  opuszczania  domów.  Ha-  Wielu ludzi nie wiedziało, co zro-  12 września 1942 r. nie było w Litz-  kładach  produkujących  różne
            niebną  rolę  w  czasie  Wielkiej  bić, ich rodziny miałyby być bez-  mannstadt Getto rodziny, która nie  przedmioty na potrzeby III Rzeszy.
            Szpery odegrał Chaim Mordechaj  pieczne,  ale  kosztem  10  000  straciłaby   kogoś   bliskiego   Potem na prawie dwa lata wstrzy-
            Rumkowski. Dzień przed rozpo-  dzieci  i  starców.  Po  pierwszym              mano wywózki do obozów zagła-
            częciem akcji wygłosił przemówie-  dniu Szpery Niemcy zauważyli, że            dy, które ponownie ruszyły w 1944 r.
            nie,  w  którym  wezwał  miesz-  żydowska policja niezbyt gorliwie             Ostatni  transport  miał  miejsce
            kańców zamkniętej dzielnicy, by  podchodzi   do   postawionego                 29 sierpnia – tego dnia co rok od-
            oddali swoje dzieci dla ratowania  przed nią zadania i wzięli sprawy           bywają się uroczystości upamięt-
            innych. Słynny cytat z jego prze-  w swoje ręce.                               niające likwidację Litzmannstadt
            mówienia brzmi: Ja muszę prze-  Zaczęli  podstawiać  pod  kamie-               Getto.
            prowadzić  tę  krwawą  operację.  nice swoje wozy i dodatkowo roz-
            Muszę poświęcić członki, by rato-  kazali, aby oprócz dzieci i starców         W tym roku przypada 75. rocznica
            wać  ciało.  Muszę  odebrać  wam  w wozach znalazły się również oso-           Wielkiej  Szpery  –  Centrum  Dia-
            dzieci, bo inaczej inni zginą wraz  by chore. Na ul. Łagiewnickiej 36          logu im. Marka Edelmana organi-
            z nimi.                   zorganizowano  punkt  zborny,                        zuje uroczystości upamiętniające
            Niemcy mieli nadzieję, że selekcję  gdzie przywożono ludzi z całego            to wydarzenie. Z ich programem
            dzieci i osób starszych przepro-  getta.                                       można  zapoznać  się  na  stronie
            wadzi  żydowska  administracja   Na ulicach panował wielki chaos.              https://www.centrumdialogu.com/
            z pomocą policji getta, strażaków  Ludzie  byli  bici  i  poniewierani.        program-obchodow.
            i znanych z siły wozaków wożą-  Niemcy  siłą  wyrywali  matkom
            cych mąkę. Obiecano im, że w za-  dzieci,  poniżano  starców.  Wozy
                                                                        Zabawy dzieci z Litzmannstadt Getto na koloniach na Marysinie 1
   1   2   3   4   5   6