Muzeum Tradycji Niepodległościowych, Centrum Dialogu im. Marka Edelmana oraz Centrum Doradztwa i Informacji dla Romów w Polsce, Stowarzyszenie na Rzecz Społeczności Romskiej "Zefiryn", Stowarzyszenie Romów w Skierniewicach i Zgierskie Stowarzyszenie Romów zapraszają do Łodzi 12 stycznia 2017 r. na uroczystości upamiętniające 75. ROCZNICĘ LIKWIDACJI OBOZU CYGAŃSKIEGO W LITZMANNSTADT GETTO.

// PROGRAM UROCZYSTOŚCI //

12 stycznia 2017

11.00 – uroczystości upamiętniające likwidację obozu cygańskiego

Miejsce: Kuźnia Romów – Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi, ul. Wojska Polskiego 84

// Wydarzenia towarzyszące //

11 stycznia 2017

18.00 – pokaz filmu „Obóz cygański w Łodzi”, reż. Jarosław Sztandera
18.30 – wykład „Likwidacja obozu cygańskiego – styczeń 1942” (prowadzenie – Adam Sitarek, UŁ / IPN)

// Miejsce: Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, ul. Wojska Polskiego 83

Po wykładzie odbędzie się prezentacja makiety obozu cygańskiego w Litzmannstadt Getto, przygotowanej przez Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi (prowadzenie – Zofia Trębacz)

Makietę można oglądać w Centrum Dialogu w dniach 5-12 stycznia 2017 r. w godz. 8.00-20.00.

// Miejsce: Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, ul. Wojska Polskiego 83

Wstęp wolny

Historia obozu cygańskiego to jedna z najtragiczniejszych kart w dziejach Litzmannstadt Getto.

W listopadzie 1941 roku, na terenie Litzmannstadt Getto (utworzonego przez okupacyjne władze w lutym 1940 roku), na bardzo małym obszarze odrębniony został tzw. obóz cygański (Zigeunerlager). Niemcy zamknęli w nim ponad 5 tysięcy Cyganów - Roma i Sinti - przywiezionych z Burgenlandu na pograniczu austriacko-węgierskim. Obóz od getta oddzielały podwójne zasieki z drutu kolczastego i głęboka fosa, okna zabito deskami. W tak potwornych warunkach Cyganie - wśród których większość stanowiły małe dzieci - nie mieli szansy na przeżycie. W obozie natychmiast wybuchła epidemia tyfusu, która zdziesiątkowała mieszkańców. 5 stycznia 1942 roku naziści rozpoczęli wywózki do ośrodka zagłady w Chełmnie nad Nerem. W ciągu tygodnia obóz cygański został zlikwidowany. Nie ocalała ani jedna osoba.

Na terenie Łodzi zachował się budynek, w którym przez trzy miesiące mieścił się obóz dla Roma i Sinti z Burgenlandu. W dawnej kuźni znajduje się miejsce pamięci – filia Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi. Na murze cmentarza żydowskiego od 2012 roku jest tablica dedykowana Romom zmarłym w obozie od listopada 1941 do stycznia 1942 roku.