Łódź Bagdadem jest bajecznym // Mapa 3 // Ślepy Maks

There is no translation available.

Maks W tej niepozornej kamienicy mieściła się kawiarnia-piwiarnia Icka Lajcygiera „Kokolobolo” bądź „Kokolewole”, w której często przesiadywał najsłynniejszy łódzki bandyta "Ślepy Maks".
Nazywał się Menachem Bornsztain, urodził się w Łęczycy 15 stycznia 1890 roku w żydowskiej rodzinie, która wkrótce potem przeprowadziła się do Łodzi.
Jego ojciec został zabity przez policjanta, z któremu później sam Maks odebrał życie. W wyniku tego starcia Bornsztain miał stracić oko i stąd wziął się jego pseudonim.
W między czasie wypatrzył go znany paser Natan Ksiądz, który zwerbował go do swojej szajki trudniącej się drobnymi kradzieżami.
Jeszcze przed I wojną światową ożenił się z córka swojego konkurenta Arona Goldberga i tym samym podporządkował sobie cały świat przestępczy północnej Łodzi.
Między innymi stworzył Biuro Próśb i Podań „Obrona”, które zajmowało się "odnajdywaniem zgubionych rzeczy". Jeżeli Maks pozytywnie rozpatrzył prośby to zgubione rzeczy w niedługim czasie wracały do właściciela.
W trakcie I wojny światowej najprawdopodobniej trudnił się okradaniem transportów kolejowych.
W 1921 wrócił do Łodzi, gdzie w 1928 powstało stowarzyszenie "Bratnia Pomoc", mające na celu pomaganie biednej ludności żydowskiej. Przy tym stowarzyszeniu powstał sąd rozjemczy rozstrzygający spory między Żydami (dintojra).
„Bratnia Pomoc” była postrachem ludności żydowskiej: siłą wymierzała kary, rozstrzygała spory i egzekwowała należności. Jego współpracownikiem był Srul Kalma Balberman, którego zabił w wyniku kłótni w 1929 roku przed piwiarnią „Kokolewole”.
W 1933 do łódzkiej policji zaczęły spływać skargi na niego o prześladowanie, szantaż, wymuszenia, groźby oraz pobicia. W 1935 sąd skazał go na trzy i pół roku więzienia.
Maks 2W czasie II wojny światowej najprawdopodobniej uciekł do Kazachstanu.
W 1946 roku wrócił do łodzi. Oficjalnie pracował jako portier w odzieżowej Spółdzielni Pracy. Po jego śmierci, jego żona mówiła, że posiadał małą tkalnię. Według innych miał dość pieniędzy by nie pracować, ale dodatkowo handlował złotem w łódzkim Grand Hotelu.
Zmarł 18 maja 1960 roku i został pochowany na Cmentarzu Żydowskim przy ul. Brackiej.
Powstało wokół niego wiele legend, między innymi o jego niesamowitych umiejętnościach kradzieży kieszonkowych (ponoć miał w mieszkaniu manekina w marynarce obwieszonej dzwoneczkami, z której miał wyciągać portfel bez poruszenia dzwonków) czy o jego powiązaniach z Urzędem Bezpieczeństwa.

 Autor: Jan Gwarda

mkidn  Narodowe Centrum Kultury Narodowe Centrum Kultury

© 2020 Dialogue Center. Co-financed by the National Center for Culture as part of the Culture on the Web program.

Opening hours

BUILDING OPENING HOURS 

Monday - Friday from 11 AM to 6 PM
Saturday - Sunday from 12.00 PM to 6 PM

Admission to the building and all exhibitions
is free.

During the opening hours you can visit current exhibitions.
The last entrance to the exhibitions takes place half an hour before the closing of the building.


 

OFFICE OPENING HOURS

Monday - Friday from 9 AM to 5 PM
Saturday - Sunday CLOSED

Calendar

Contact us!

Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi
ul. Wojska Polskiego 83, 91-755 Łódź
biuro@centrumdialogu.com

tel. +48 42 636 38 21
      +48 506 155 911

VAT ID PL7262636381

RIK 1/2010

REGON 101022466

BANK ACCOUNT
Bank Pekao S.A. 91 1240 3028 1111 0010 3752 7380