Wykład "Uprzedzenia – niechęć – eksterminacja. Obóz cygański w getcie łódzkim (1941-1942)"

Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi oraz Centrum Dialogu im. Marka Edelmana zapraszają na projekcję filmu "Obóz cygański w Łodzi" w reżyserii Jarosława Sztandery oraz wykład Andrzeja Grzegorczyka "Uprzedzenia - niechęć - eksterminacja. Obóz cygański w getcie łódzkim (1941-1942)" 9 stycznia o godz. 17:00 w siedzibie Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi.

Wstęp wolny.

-----

Obóz cygański w Łodzi, reż. J. Sztandera.
Julian Baranowski, pracownik Archiwum Państwowe w Łodzi oraz Antoni Galiński z Instytutu Pamięci Narodowej opowiadają o obozie cygańskim utworzonym w getcie łódzkim.
Czas trwania: 20’

Uprzedzenia – niechęć – eksterminacja. Obóz cygański w getcie łódzkim (1941-1942).
Obóz cygański w getcie łódzkim (Zigeunerlager in Litzmannstadt) był pierwszym miejscem ścisłego odosobnienia na terenie okupowanej Polski utworzonym wyłącznie dla ludności romskiej. Od listopada 1941 r. do stycznia 1942 r. przebywało w nim około 5 tys. Romów i Sinti, uprzednio deportowanych z dawnego austriackiego Burgenlandu, zostając poddanymi ekstremalnym warunkom życia. W ich wyniku zmarło około 700 osób, reszta została zamordowana w obozie zagłady w Chełmnie nad Nerem. Celem prelekcji będzie przedstawienie dziejów obozu oraz zwrócenie uwagi na wszechobecnie towarzyszącą nienawiść i uprzedzenia wobec Romów, skutkujących dokonaną eksterminacja. 
------

5 stycznia 1942 roku rozpoczęła się likwidacja obozu cygańskiego w Litzmannstadt Getto.
W listopadzie 1941 roku, na terenie Litzmannstadt Getto (utworzonego przez okupacyjne władze w lutym 1940 roku), na małym obszarze, wyodrębniony został tzw. obóz cygański (Zigeunerlager). Niemcy zamknęli w nim 5007 Cyganów - Roma i Sinti - przywiezionych z Burgenlandu na pograniczu austriacko-węgierskim. Obóz od getta oddzielały podwójne zasieki z drutu kolczastego i głęboka fosa, okna zabito deskami. W tak potwornych warunkach Cyganie - wśród których większość stanowiły małe dzieci - nie mieli szansy na przeżycie. W obozie natychmiast wybuchła epidemia tyfusu, która zdziesiątkowała mieszkańców. Wywózki do ośrodka zagłady w Chełmnie nad Nerem trwały do 12 stycznia 1942 roku.
Wspólnie z Muzeum Tradycji Niepodległościowych zapraszamy 9 stycznia na uroczystości upamiętniające i wydarzenia towarzyszące:
◾10.00 – uroczystości upamiętniające
Miejsce: Kuźnia Romów, Oddział Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi, ul. Wojska Polskiego 84
◾17:00 w Centrum Dialogu projekcja filmu "Obóz cygański w Łodzi" w reż. Jarosława Sztandery oraz wykład Andrzeja Grzegorczyka "Uprzedzenia - niechęć - eksterminacja. Obóz cygański w getcie łódzkim (1941-1942)".
Wstęp wolny. Zapraszamy.
 
 

Chava Rosenfarb – pisarka Łodzi. Prelekcja tłumaczona na PJM

17 stycznia o 18:00 Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi zaprasza do swojej siedziby na prelekcję Joanny Podolskiej pt. "Chava Rosenfarb – pisarka Łodzi". Będzie ona tłumaczona na PJM. Wstęp na wydarzenie jest wolny.

Z okazji trwającego Roku Chavy Rosenfarb Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi zaprasza miłośników literatury i historii na kolejne wydarzenie poświęcone Patronce Roku. Znawczyni prozy i poezji żydowskiej pisarki, redaktorce jej książek, Joannie Podolskiej, będzie towarzyszyła tłumaczka Polskiego Języka Migowego, więc wykład będzie dostępny dla osób głuchych i słabosłyszących.

Chava Rosenfarb poświęciła Łodzi ponad trzy tysiące stron swojej prozy. Jej monumentalne dzieło, na które składają się: trzytomowa powieść „Drzewo życia”, dwutomowe „Bociany” i „Listy do Abraszy”, opisuje historię społeczności żydowskiej w Polsce, a głównie w Łodzi, na przestrzeni wielu dziesięcioleci. Rosenfarb była także poetką, autorką opowiadań i sztuki teatralnej, eseistką i tłumaczką.

Rodzice pisarki – Abraham i Sima Rosenfarb – przybyli do Łodzi z Końskich tuż przed wybuchem I wojny światowej. Pracowali w fabrykach włókienniczych i zaangażowali się w działalność socjalistycznej partii Bund. Ich córki – Chava i Henia – wychowywane były w miłości do języka i kultury jidysz. W czasie wojny Rosenfarbowie zostali przesiedleni do getta łódzkiego. W sierpniu 1944 roku Niemcy wywieźli całą rodzinę wraz z tysiącami łódzkich Żydów – do Auschwitz-Birkenau. Abraham nie przeżył wojny. Chava wraz z matką i siostrą zostały wyzwolone w kwietniu 1945 w Bergen-Belsen, zamieszkały początkowo w Belgii. Rosenfarb zadebiutowała jako poetka w 1947 roku w Londynie zbiorem wierszy „Di balade fun nechtikn wald” ("Ballada o niegdysiejszym lesie"). W 1950 roku zamieszkała w Kanadzie. Obiecała sobie, że kiedyś opisze getto i wszystko, czego doświadczył jej naród. Powieść „Der bojm fun lebn” ("Drzewo życia"), ukazała się w języku żydowskim w 1972 roku i została przez prasę jidyszową okrzyknięta arcydziełem. Pisarka zebrała wiele nagród na całym świecie, m.in. w Argentynie, Australii, Meksyku i Kanadzie. W 1979 roku otrzymała Nagrodę im. Icyka Mangera, najbardziej prestiżową nagrodę literatury żydowskiej wręczaną w Izraelu. Autorkę uznano za jednego z ostatnich wielkich pisarzy literatury jidysz i najwybitniejszą kobietę piszącą w tym języku. Jej książki były tłumaczone na hebrajski, angielski i hiszpański.

Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi od 2015 roku wydaje powieści Chavy Rosenfarb w języku polskim w przekładzie najlepszych tłumaczy języka jidysz. W jubileuszowym roku stulecia urodzin pisarki po raz pierwszy została przełożona na język polski jej poezja.

PRZEDŚWIĄTECZNA ZBIÓRKA PRODUKTÓW DO OŚRODKA W BIAŁYMSTOKU I W DĘBAKU

Być może część z Was zna Grupę Zupa na Granicę. Jest to oddolna kooperatywa ludzi, którzy przygotowują posiłki dla osób szukających schronienia przed wojną i przemocą w krajach swojego pochodzenia. Działają bardzo prężnie przy granicy polsko-białoruskiej.

W grudniu głosili przedświąteczną ZBIÓRKĘ PRODUKTÓW DO OTWARTEGO I ZAMKNIĘTEGO OŚRODKA DLA CUDZOZIEMCÓW W BIAŁYMSTOKU I W DĘBAKU.

Chcemy im pomóc w zbiórce! O tej inicjatywie wspominała nam działająca w niej Natalia Judzińska, badaczka i pisarka, która była niedawno naszą gościnią.
Do wtorku, 12 grudnia, kiedy to zapraszamy Was do Centrum Dialogu na Chaukę, zbieramy:
  •  dania gotowe do zalania wrzątkiem
  •  zupki do zalewania budyń i kisiel - gorący kubek pasztety drobiowe i pasty (paprykarz, pasta rybna, humus w tubce) w aluminiowych foremkach batony energetycznekawa (zarówno sypana, jak i rozpuszczalna)
  • herbata
  • miód w tubce plastikowej
  • pasta czekoladowa i marmolada w kubkach, Nutella, masło orzechowe
  • wafle ryżowe i kukurydziane
  • musy i "drugie śniadania" w saszetkach
  • soki i musy owocowe
  • słodycze
  • bakalie (daktyle, orzechy, suszone owoce egzotyczne, rodzynki)
  • chałwa
  • ryż, kasza, makaron, soczewica
  • olej
  • przeciery pomidorowe, passata, pomidory w puszce.
Wszelkie potrzeby uzgadniane są na bieżąco z aktywistami z Grupy Granica oraz osobami z Dębaka. Wiadomo, że ze słodyczy najbardziej ucieszą się dzieci! Podarujmy im trochę radości!
Produkty możecie zostawiać w recepcji Centrum Dialogu: u Marty, Natalii lub Adama.
Dziękujemy za każde Wasze wsparcie.

Grafikę umieszczamy za zgodą administratorki grupy Zupa na granicę.

Słuchowisko fragmentów „Ulicy Dolnej" Ariego Aksztajna

Zapraszamy do wysłuchania fragmentu „Ulicy Dolnej” Ariego Aksztajna (Ecksteina) czytanego przez Jakuba Kotyńskiego. Nagranie zrealizowane we współpracy z Teatrem Powszechnym w Łodzi.
Książka z hebrajskiego została przełożona przez Reginę Gromacką.




„Ulica Dolna” Aksztajna to opowieść o losach żydowskiego chłopca wędrującego ulicami przedwojennych Bałut w okresie poprzedzającym wybuch II wojny światowej. Jest to również historia żydowskiej, przedwojennej Łodzi.
Tak jak Zgierska czy Flisacka, ulica Dolna zamieszkana jest przez prostych i biednych Żydów: robotników, drobnych kupców itp. Jednocześnie jest areną aktywności „żydowskiego światka podziemnego”: różnego rodzaju gangsterów, włamywaczy, kieszonkowców, alfonsów i prostytutek. Pełny obraz uzupełniają żarliwi komuniści, chasydzi i po prostu wariaci. Arie Aksztajn prezentuje tę barwną mozaikę z pietyzmem, miłością i specyficznym humorem.
(Z blurba Michała Sobelmana)

Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury - państwowego funduszu celowego oraz ze środków Miasta Łodzi.

Życzenia świąteczne

Z okazji zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia życzymy Państwu spokoju, zdrowia oraz uważnego czasu z bliskimi.

Bądźmy dla siebie czuli w te Święta!

Joanna Podolska z zespołem Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi

ŻYCZENIA NOWOROCZNE

Niech 2024 przyniesie światu i nam wszystkim Pokój, Dobroć i Harmonię!

 
Joanna Podolska z zespołem Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi
 

 

 

Spotkanie z Arturem Ossowskim

11 grudnia o godz. 18:00 Centrum Dialogu im. Marka Edelmana zaprasza na spotkanie z Arturem Ossowskim z Instytutu Pamięci Narodowej, który opowie o funkcjonowaniu niemieckiego obozu pracy dla polskich dzieci przy ulicy Przemysłowej w Łodzi.

Wstęp na wydarzenie jest wolny.

Artur Ossowski jest historykiem, naczelnikiem Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Łodzi. Jest autorem takich książek jak m.in.: „Tadeusz Kossakowski 1888–1965. Od piechura do czołgisty” (2002); (z Pawłem Kowalskim i Adamem Sitarkiem) „Ocaleni z „nieludzkiej ziemi” – materiały edukacyjne” (2012).
W ubiegłym roku w serii Biblioteki Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi ukazała się książka jego autorstwa pt. „Dzieci z zielonego autobusu”. Ossowski porusza w niej dwa główne tematy: odtworzenie i opisanie historii obozu oraz powojenne rozliczenia. Publikacja skupia się zwłaszcza na tych dotyczących przebiegu procesu obozowej nadzorczyni Eugenii Pol, który toczył się w pierwszej połowie lat siedemdziesiątych XX w.
 

SPEKTAKL ODWOŁANY Ostatni sen Eugenii / Eugenias letzter Traum

Szanowni Państwo!

W związku z nagłą niedyspozycją jednego z aktorów grających w "Ostatnim śnie Eugenii" jesteśmy zmuszeni odwołać spektakle 14 i 15 stycznia. Zwroty za bilety są możliwe za pomocą platformy sprzedażowej (o tym jak poinformujemy wkrótce). Zapraszamy też osoby, które zakupiły bilety bezpośrednio w Centrum Dialogu po zwrot za zakup.
Przepraszamy za zmiany! Obiecujemy że wrócimy do Państwa z nowymi terminami już wkrótce.
 


Zapraszamy do Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi na
niezwykle poruszający spektakl "Ostatni sen Eugenii / Eugenias letzter Traum" w reżyserii Doroty Abbe.

KIEDY // Będzie on grany w dwóch terminach: 14 stycznia (niedziela) o godz. 17:00 dla widzów indywidualnych oraz 15 stycznia (poniedziałek) o 10:00 dla uczniów szkół ponadpodstawowych.

DLA KOGO // Spektakl jest przeznaczony dla widza od 16 roku życia!

BILETY // Wstęp na wydarzenie jest płatny. Bilety w cenie 30 zł można zakupić poprzez https://www.bilety24.pl/teatr/1143-ostatni-sen-eugenii-eugenias-letzter-traum-99115?id=544447 oraz od 14 grudnia bezpośrednio w recepcji Centrum Dialogu. Szkoły mogą dokonywać rezerwacji miejsc pod adresem mailowym: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. lub pod nr tel. +48 42 636 38 21 lub +48 506 155 911.

-----

Zrealizowana przez Fundację Gra/nice z pełnym zaangażowaniem sztuka dotyka trudnego tematu obozu przy ul. Przemysłowej w Łodzi (Polen-Jugendverwahrlager der Sicherheitspolizei in Litzmannstadt), który funkcjonował od grudnia 1942 do stycznia 1945 roku na terenie łódzkiego getta. Główną osią spektaklu jest postać Eugenii Pol vel Genowefy Pohl - wachmanki obozu. Jej dwoista natura, totalne wyparcie swoich zbrodni, jej wersja zdarzeń w zderzeniu ze wspomnieniami więźniów opisujących Pohl jako wyjątkowo okrutną sadystkę, stała się punktem wyjścia do teatralnych poszukiwań. Twórcy pragną zadać pytania dotyczące historii i jej związku z teraźniejszością, mechanizmów pamięci, niepamięci i wyparcia, odwiecznych dylematów granic dobra i zła, związku kata i ofiary.

------
 
Twórcy spektaklu:
Pomysł i realizacja: Fundacja Gra/nice
Reżyseria: Dorota Abbe
Tekst: Kuba Kapral
Scenografia: Grupa Mixer
Muzyka: Grzegorz Mazoń
Choreografia: Ilona Gumowska
Obsada: Łukasz Batko, Masza Lesiak-Batko, Żaneta Małkowska, Piotr Mokrzycki
Czas trwania: 70 min. bez przerwy

Spektakl zrealizowany w ramach programu OFF Polska organizowanego przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz ze środków Miasta Łodzi.

Podkategorie