Wydarzenia - Centrum Dialogu im. Marka Edelmana

Ceija Stojka (1933-2013): „Nie mogę zapomnieć” / wystawa

Pierwsza indywidualna wystawa romskiej malarki i pisarki Ceiji Stojki w Muzeum Miasta Łodzi otwarta w dniach od 5 października do 1 grudnia 2024, otwarta w ramach Festiwalu Łódź Wielu Kultur 2024.

„Jeśli świat się teraz nie zmieni – jeśli świat nie otworzy swoich drzwi i okien – jeśli nie zbuduje pokoju prawdziwego pokoju – aby moje prawnuki miały szansę żyć na tym świecie, to nie będę w stanie wyjaśnić, dlaczego przeżyłam Auschwitz, Bergen-Belsen i Ravensbrück”. (Ceija Stojka)

Chociaż malarstwo Stojki zrodziło się bezpośrednio z jej dramatycznego doświadczenia Holokaustu, zaczęła tworzyć dopiero kilkadziesiąt lat po zakończeniu II wojny światowej. Nie była profesjonalnie wyszkoloną malarką. Jednak niezależnie od tego, jej malarstwo jest niezwykle silną i spójną wypowiedzią artystyczną. Jej twórczość jest jednym z najbardziej przejmujących świadectw Holokaustu, a jednocześnie świadectwem bardzo dojrzałym w swojej formie.

Stojka budowała kompozycję swoich obrazów na przejmujących, zazwyczaj bardzo dynamicznych kadrach. Miała niezwykłą zdolność do oddawania detalu, co było szczególnie widoczne w jej przedstawieniach przedwojennego, nostalgicznego życia, które prowadziła jako dziecko. Ale także do tworzenia symbolicznych i syntetycznych kompozycji, co było szczególnie widoczne, gdy przedstawiała bezpośrednie obrazy śmierci. Wiele jej prac przybiera formę retrospektywnych dokumentów, choć wiele z nich to próby zobrazowania sytuacji, których Stojka nie była naocznym świadkiem. W jej malarstwie pojawiają się powtarzające się motywy, które sprawiają, że odczytujemy jej obrazy jako symboliczne. Wszystkie dzieła świadczą o tym, jak wrażliwą była kolorystką – w końcu kolory miały również swoje bardzo ważne znaczenie dla jej twórczości. Niektóre z jej prac to wręcz abstrakcyjne kompozycje.

Ceija Stojka (1933-2013) – romska artystka i pisarka. Urodziła się w Styrii w Austrii, gdzie spędziła pierwsze lata życia. Po aneksji Austrii przez nazistowskie Niemcy w 1938 r. jej rodzina została wysłana do obozów koncentracyjnych. Stojka miała zaledwie dziesięć lat, gdy trafiła do Auschwitz. Przeżyła trzy obozy koncentracyjne: Auschwitz-Birkenau, Ravensbrück i Bergen-Belsen. Z całej jej rodziny, liczącej około dwustu osób, wojnę przeżyło tylko sześcioro: ona, jej matka i czworo rodzeństwa.

Dopiero w latach 80., czyli po ponad czterdziestu latach, w końcu przerwała milczenie i jako jedna z pierwszych romskich kobiet opowiedziała o swoich wspomnieniach i doświadczeniach z Holokaustu. Swoje dzieciństwo opisała w kilku książkach oraz na ponad 1.500 obrazach i rysunkach. Stojka była artystką-samoukiem, która stopniowo rozwijała swój własny styl, zawierający jasne kolory i silną ekspresyjność. Malowała nie tylko pędzlem, ale także rękami, a wszystkie prace wykonywała w domu, w kuchni lub w salonie.

Łódzka wystawa, która jest pierwszą prezentacją artystki w Polsce, śledzi życie Stojki, okres szczęśliwego dzieciństwa, deportację, pobyt w obozach koncentracyjnych i wyzwolenie. Wystawie będą towarzyszyły oprowadzania kuratorskie, prelekcje i warsztaty.

Zespół
Współorganizator wystawy: Muzeum Miasta Łodzi
Kurator wystawy: Noëlig Le Roux
Tekst do folderu: Marie Cantos and Noëlig Le Roux
Inicjator projektu: Jarosław Suchan
Współpraca merytoryczna: Joanna Podolska-Płocka
Projekt graficzny wystawy i folderu: Fajne Chłopaki
Rysunek projektu wystawy: Dziewczyny od Wystaw (Joanna Góra-Raurowicz, Katarzyna Similak).
Produkcja: Aleksandra Shaya
Korekta i redakcja tekstu folderu i wystawy: Marta Grochowska oraz James Waygood
Koordynacja wypożyczeń: Natalia Scegielniak-Glica
Koordynacja dostępności: Paulina Długosz
Koordynacja wystawy: Ewelina Skorupa
Współpraca: Anna Karbowiak, Bartosz Krzemień, Magdalena Makówka, Wojciech Owczarek, Paweł Zaremba
Montaż wystawy: Sebastian Glica i zespół: Jarosław Barański, Wiktor Dzwoniarek, Piotr Nowicki, Marcin Sadłowski, Paweł Sobolewski

Organizator wystawy: Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi
Partnerzy wystawy: Fundacja w Stronę Dialogu, Austriackie Forum Kultury, The International Fund Ceija Stojka, he Lanicolacheur Company/Xavier Marchand, The Antoine de Galbert Foundation, Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi

Program towarzyszący:

9.11.2024, godz. 17.00 Wykład „Nieistniejąca historia. O kobietach uznanych za asocjalne w KL Auschwitz” – dr Joanna Ostrowska / Muzeum Miasta Łodzi, ul. Ogrodowa 15 / BILETY: 5 zł i 7 zł

W polskim dyskursie dotyczącym historii II wojny światowej więźniarki oznaczane “czarnym trójkątem” dosłownie nie istnieją. Zarówno w sensie symbolicznym (brak upamiętniania – uznania-recognition jako grupy ofiar), jak i jako temat badawczy. Wynika to, z jednej strony z wieloletniego braku zainteresowania osób badających historię tą tematyką i Miejsc Pamięci badaniami naukowymi dotyczącymi „forgotten victims of the Holocaust”, z drugiej – stanowi dowód na podtrzymywanie określonych wzorców społecznych opartych na ekskluzji pewnych grup uznanych za „kryminalne, podejrzane, niewartościowe” także w pamięci zbiorowej.

Joanna Ostrowska – doktorka nauk humanistycznych w zakresie historii, studiowałarównież w Instytucie Sztuk Audiowizualnych UJ, Katedrze Judaistyki UJ, Gender StudiesUW, Zakładzie Hebraistyki UW i PWSFTviT w Łodzi. Wykładowczyni akademicka, krytyczkafilmowa, dramaturżka. Zajmuje się tematyką związaną z przemocą seksualną w czasie IIwojny światowej i zapomnianymi ofiarami nazizmu. Autorka głośnej książki „Przemilczane.Seksualna praca przymusowa w czasie II wojny światowej” (2018), za którą otrzymałanagrodę Mauthausen-Memorial-Forschungspreis oraz “Oni. Homoseksualiści w czasie II wojny światowej” (2021) nagrodzoną Nike Czytelników i Czytelniczek. www.joannaostrowska.com

30.11.2024, godz. 17.00 „Nawet śmierć boi się Auschwitz” – wykład Moniki Weychert / Muzeum Miasta Łodzi, ul. Ogrodowa 15 / BILETY: 5 zł i 7 zł

Prelekcja Moniki Weychert dotycząca sztuki osób romskich upamiętniającej ich doświadczenia związane z Zagładą.
Monika Weychert – doktora, kulturoznawczyni, adiunktka i koordynatorka kierunku Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu SWPS w Warszawie. Jednocześnie kierowniczka działu edukacji Zachęty – Narodowej Galerii Sztuki. Od 2016 roku współpracuje także z Instytutem Badań Przestrzeni Publicznej warszawskiej ASP. Autorka artykułów naukowych i krytycznych; członkini AICA. W Toruniu prowadziła m.in. niezależną galerię dla… (2000-2008), była związana z TVP Kultura, warszawską Galerią Foksal i Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni (oddział MNW). Kuratorka kilkudziesięciu wystaw. Tematyką sztuki współczesnej osób o romskich korzeniach zajmuje się od 25 lat.

Dostępność
Budynek Muzeum Miasta Łodzi jest dostępny dla osób z niepełnosprawnością ruchową.
Więcej informacji: https://muzeum-lodz.pl/wizyta/dostepnosc/

ISLAM WE WSPÓŁCZESNYM ŚWIECIE // Syria po 2023 roku

23 października (w środę) o 18:00 zapraszamy na wykład Jacka Małeckiego pt. "Syria po 2023 roku – nowe oblicza wieloletniego konfliktu". Spotkanie jest częścią cyklu "Islam we współczesnym świecie", realizowanego we współpracy z Katedrą Bliskiego Wschodu i Północnej Afryki na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politologicznych Uniwersytetu Łódzkiego.

Trwający od 2011 roku konflikt w Syrii rozpoczął się od masowych demonstracji przeciwko prezydentowi Baszszarowi al-Asadowi, na fali tzw. „Arabskiej Wiosny", która przyczyniła się do obalenia przywódców innych państw arabskich – Tunezji, Egiptu, Jemenu oraz Libii. W Syrii proces ten ewoluował z fazy protestów do wielostronnego konfliktu wewnętrznego, w który zaangażowały się inne państwa regionu (Arabia Saudyjska, Iran, Katar, Turcja) oraz mocarstwa światowe (Stany Zjednoczone, Rosja). Sytuacja na frontach wielokrotnie ulegała przemianom, natomiast w 2020 roku główne działania zbrojne ustały. Nie podpisano jednak żadnych układów czy traktatów kończących konflikt, zatem uległ on jedynie zamrożeniu. Po trzech latach względnego spokoju, tj. w 2023 roku, na kilku frontach pojawiło się zagrożenie eskalacją i ponownym wybuchem walk. W tym samym czasie ujawniły się również nowe antagonizmy, na obszarach uchodzących po 2011 roku za stabilne. Celem wystąpienia będzie przybliżenie sytuacji w Syrii po 2023 roku, pod kątem nasilających się napięć i możliwości ponownego wznowienia walk oraz omówienie kwestii nowych obszarów zapalnych.

Wstęp na wydarzenie jest wolny.

_________

Mgr Jacek Małecki / absolwent studiów politologicznych na Uniwersytecie Gdańskim, doktorant na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politologicznych Uniwersytetu Łódzkiego. W swojej rozprawie doktorskiej podejmuje tematykę wpływu konfliktu syryjskiego na sytuację w regionie Bliskiego Wschodu. Autor dwóch artykułów naukowych. Do jego zainteresowań badawczych należą konflikty oraz rywalizacja mocarstw w regionie Bliskiego Wschodu, a także historia współczesna i polityka zagraniczna państw tego regionu.

DZIEŃ MARKA EDELMANA

2 października 2024 przypada piętnasta rocznica śmierci Marka Edelmana, patrona Centrum Dialogu, legendarnego dowódcy powstania w getcie warszawskim, uczestnika Powstania Warszawskiego, a po wojnie lekarza kardiologa – prekursora operacji serca ratujących życie, który wciąż pozostaje w pamięci pacjentów, przyjaciół i bardzo wielu Polaków.

Od 1945 roku przez niemal całe życie Edelman mieszkał w Łodzi. W 2000 roku został uhonorowany tytułem Honorowego Obywatela Łodzi, był laureatem najwyższych odznaczeń państwowych, w tym Orderu Orła Białego, Orderu Komandora Legii Honorowej oraz doktoratów honoris causa wielu uczelni.

Marek Edelman jest wspaniałym przykładem człowieka, który swoje życie poświęcał ratowaniu ludzkiego życia i ludzkiej godności, zarówno w czasie wojny, jak i w czasie pokoju, dając prawdziwą lekcję obywatelskiej odpowiedzialności. Był świadkiem stulecia, które doświadczyło kilku totalitaryzmów, ale swoją postawą udowadniał, że trzeba zachowywać się godnie i przyzwoicie, zgodnie z przesłaniem, które wielokrotnie powtarzał: „Jak się przyglądasz złu i odwracasz głowę albo nie pomagasz, kiedy możesz pomóc, to stajesz się współodpowiedzialny. Bo twoje odwrócenie głowy pomaga tym, którzy dopuszczają się zła.” Zwłaszcza dziś, gdy wokół nas jest tak wiele niechęci, agresji i wrogości, warto potraktować słowa Edelmana jako ważne przesłanie dla nas wszystkich. Pierwszy krok to zauważać zło i nie odwracać głowy, gdy dzieje się komuś krzywda. Kolejny to aktywnie pomagać potrzebującym. Bo najważniejsze jest życie!

2 października o 16:00 z inicjatywy pracowników i pracowniczek Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala im. Mikołaja Pirogowa zostanie odsłonięta tablica pamiątkowa dedykowana Markowi Edelmanowi na elewacji budynku szpitala przy ul. Wólczańskiej 191/195, w którym przez ponad 40 lat pracował i w którym od 1972 r. pełnił funkcję ordynatora oddziału intensywnej terapii. Następnie o 17:00 na terenie placówki medycznej odbędzie się otwarty wyjątkowy pokaz filmu Jolanty Dylewskiej „Marek Edelman... i była miłość w getcie” oraz spotkanie z reżyserką.
Na wydarzenie wstęp jest wolny.

Ponadto Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi zaprasza uczniów i uczennice szkół średnich 2 października na godz. 12.00 do swojej siedziby przy ul. Wojska Polskiego 83 na bezpłatną projekcję filmu Jolanty Dylewskiej „Marek Edelman... i była miłość w getcie” oraz prelekcję historyka i edukatora Michała Adamiaka poświęconą postaci patrona Centrum. Na prelekcję dla szkół obowiązują zapisy pod adresem Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Spotkanie z Nathalie Frank, twórczynią komiksów w Centrum Dialogu

Co łączy majestatyczną synagogę z dawnym basenem miejskim oraz popadającym dziś w ruinę budynkiem? Mowa o tym samym miejscu w centrum Poznania. Jego historia to świadectwo obecności, a potem nieobecności ludności żydowskiej w Polsce. Budynek ten jest bohaterem komiksu „Wo meine Mutter nicht gelernt hat zu schwimmen" autorstwa Nathalie Frank, która będzie gościnią Centrum Dialogu 26 września o godz. 18:30.

Wstęp na wydarzenie jest wolny. Spotkanie będzie tłumaczone symultanicznie z języka polskiego na niemiecki.

Nathalie Frank urodziła się w 1984 roku we Francji, lecz od 2011 roku mieszka w Berlinie. Studiowała politologię w Paryżu i dziennikarstwo kulturalne w Berlinie. Jest autorką komiksów i reporterką kulturalną współpracującą z Arte Journal. W swojej pracy bada związek między indywidualnym losem a historią polityczną, czego przykładem jest właśnie komiks „Wo meine Mutter nicht gelernt hat zu schwimmen", który został opublikowany w 2023 roku w antologii „Gerne würdest du allen so viel sagen". Frank jest także jedną z inicjatorek projektu komiksowego „Jak się czujesz? Rysownicy przeciwko antysemityzmowi, nienawiści i rasizmowi"(wiegehtesdir-comics.de). W trakcie łódzkiego spotkania Frank opowie o tworzeniu komiksów, w szczególności komiksów dokumentalnych, oraz o kreatywnej pracy z biografią rodzinną i żydowską historią.

Spotkanie z Nathalie Frank poprowadzą dr Kalina Kupczyńska (Uniwersytet Łódzki) oraz edukatorka Michalina Majewska (@Kino po żydowsku).

Wydarzenie odbywa się w ramach konferencji Jewishness and Popular Culture in Germany and Poland, organizowanej przez Katedrę Filmu i Mediów Audiowizualnych UŁ oraz Instytut Filologii Germańskiej UŁ. Patronat honorowy objęli Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN oraz Prezydent Miasta Łodzi Hanna Zdanowska. Konferencja jest współfinansowana przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej, Stowarzyszenie Krzewienia Języków Europejskich oraz Austriackie Forum Kultury. Partnerem wydarzenia jest Centrum Dialogu im. Marka Edelmana.

Link do strony autorki:
https://nathalie-frank.com/

„Rywka – śmierć ze złotym warkoczem” / Spotkanie Klubu Książki Centrum Dialogu

Po wakacyjnej przerwie wracamy do spotkań Klubu Książki Centrum Dialogu. 15 września o godz. 16:00 Ewa Kamińska-Bużałek z Łódzkiego Szlaku Kobiet porozmawia z Michałem Wójcikiem, autorem książki „Rywka – śmierć ze złotym warkoczem” (wydawnictwo Wielka Litera).

Wstęp na spotkanie jest wolny!

Nota od wydawcy:

Fascynująca opowieść oparta na faktach – o bohaterstwie, zdradzie i walce o wolność, rzucająca nowe światło na interpretację wydarzeń minionej epoki.

Rywka Tajtelbaum, ps. Wanda, Żydówka, komunistka, zaangażowana w walkę o niepodległość Polski. Od 1942 r. członkini Polskiej Partii Robotniczej. Działała w Specgrupie Gwardii Ludowej. Uczestniczka wielu akcji bojowych i likwidacyjnych. Była żywą legendą już w czasie wojny – prawdziwa artystka śmierci, zabija jak duch, działa z precyzją i bez litości. O jej brawurze krążyły zdumiewające opowieści. Jej dwa warkocze do kolan były znakiem firmowym podziemia. W czasie PRL jej legenda odżyła, stała się jedną z czołowych komunistycznych bohaterek, potem o niej zapomniano. Autorka legendarnych słów: "Jestem Żydówką i komunistką, moje miejsce wśród najbardziej aktywnych bojowników przeciw faszyzmowi, za honor mojego narodu i ludzkości".

Wójcik rekonstruuje jej historię na podstawie dostępnych opracowań i nowych źródeł historycznych, ale odkrywa przy tym nowe karty, pokazując brutalny konflikt w łonie polskiego podziemia: "A gdy już zacząłem poznawać tę historię, okazało się, że aktywność bohaterki tej książki, to tylko czubek góry lodowej. Bo głębiej jest piekielnie pogmatwana historia warszawskiej okupacji. Jest prawda i fałsz, zmyślenie i mit a wszystko splątane i zamarznięte na kamień". Autor śledzi losy wszystkich postaci działających w Specgrupie Gwardii Ludowej, zadając pytania o infiltrację komunistycznych szeregów zarówno przez agentów Gestapo, jak i Armii Krajowej.

Na czym polegał konflikt wewnętrzny w PPR? Kto naprawdę stał za zabójstwem Marcelego Nowotki, założyciela i pierwszego sekretarza tej partii? Kto zdradził i dlaczego? Jak i dlaczego doszło do międzypartyjnej ugody i połączenia sił kontrwywiadów AK i GL? I jaka w tym wszystkim przypadła rola dziewczynie z warkoczami?

Zapierająca dech w piersiach lektura, od której nie sposób się oderwać.

Dzień Artura Szyka w Centrum Dialogu

W 73. rocznicę śmierci Artura Szyka 13 września zapraszamy do Centrum Dialogu na cykl wydarzeń związanych z twórczością tego wybitnego iluminatora-karykaturzysty.

PROGRAM:

10:00-18:00 | BOGACTWO ILUMINACJI

Wystawa farb, pigmentów, atramentów, złota mineralnego i złota płatkowego oraz papierów i pergaminów, z których mógł korzystać Artur Szyk.
Wstęp wolny.

11:00 | ARTUR SZYK. JEDNOOSOBOWA ARMIA PRZECIWKO NIESPRAWIEDLIWOŚCI

Lekcja dla uczniów szkół średnich.
Prowadzenie: Michał Adamiak
Zapisy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

17:00 | JAK TO ROBIŁ ARTUR SZYK?

Wykład iluminatorki i kaligrafii ksiąg średniowiecznych Magdaleny Stępniak.
Wstep wolny.

18:00 | WARSZTATY INICJAŁU

Podczas warsztatu każdy z uczestników będzie mógł wykonać wybrany przez siebie inicjał i iluminować go złotem.
Prowadzenie: Magdalena Stępniak, pasjonatka malarstwa, iluminatorstwa oraz kaligrafii.
Liczba miejsc ograniczona.
Zapisy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

18:30 | PROJEKCJA FILMU „Iluminator” w reż. Piotra Zarębskiego (2005 r.)

Film "Artur Szyk – Iluminator" opowiada o życiu i twórczości artysty, autora miniatur, karykaturzysty, ilustratora książek. - Szyk był polskim patriotą, synem narodu żydowskiego i Amerykaninem z wyboru. Był autorem antyhitlerowskich karykatur znanych w całym świecie jako "The New Order". Iluminował też dokumenty o wadze politycznej, wśród nich „Statut Kaliski – zbiór praw nadanych Żydom w XIII wieku, Deklarację Niepodległości Stanów Zjednoczonych i Proklamację Niepodległości Państwa Izrael. Dzieło "Waszyngton i jego czasy", przekazane przez prezydenta Polski Ignacego Mościckiego prezydentowi Rooseveltowi, traktowane było jako dar przyjaźni i wolności od narodu polskiego dla narodu amerykańskiego - wylicza Piotr Zarębski, reżyser filmu. Prezentując losy Szyka przeprowadził wywiady ze znawcami jego twórczości, kolekcjonerami, a przede wszystkim żyjącą w USA córką Aleksandrą Szyk Braciejowską.
Film „Artur Szyk – Iluminator” zdobył Nagrodę Fundacji Monumentum Iudaicum Lodzense na Festiwalu Mediów "Człowiek w zagrożeniu" w Łodzi w 2005 roku.
Wstep wolny.

Artur Szyk (1894-1951) – jeden z najciekawszych i najbardziej zaskakujących artystów przedwojennej Łodzi. W historii sztuki zapisał się przede wszystkim jako mistrz miniatury i autor antyfaszystowskich plakatów. Spod jego ręki wyszła m.in. „Haggada”, „Księga Estery” czy “Pieśń nad pieśniami”, czy "Statut Kaliski", gdzie na 45 kartach przedstawił w formie miniatur polsko-żydowskie dzieje począwszy od XIII wieku, kiedy Żydom w Polsce nadany został przez księcia Bolesława Pobożnego tytułowy Statut Kaliski, czyli przywilej, który określał ich status prawny aż do czasów współczesnych.
Po przeprowadzce do Stanów Zjednoczonych zaczął tworzyć karykatury wspierające walkę z faszyzmem. Narysowane jego kreską sylwetki Hitlera, Goebbelsa, Mussoliniego, Hirohito i innych zwolenników III Rzeszy, były znane w Europie i Ameryce. Jego prace zbierali alianccy żołnierze - były podobno równie popularne jak zdjęcia gwiazd Hollywood, a Hitler miał wydać na autora zaoczną karę śmierci - o nagrodzie za głowę Szyka pisały amerykańskie gazety, w których publikował swoje rysunki. Trafnie i kąśliwie karykatury polityczne Szyka przeszły do historii gatunku i stały się wzorem dla następnych pokoleń artystów. Do dziś uchodzą za arcydzieła w swoim gatunku.

Więcej o Arturze Szyku: https://www.centrumdialogu.com/ebooks/szyk/

Dofinansowano ze środków Biura „Niepodległa” w ramach Programu Dotacyjnego „Niepodległa”. Dofinansowano z budżetu Miasta Łodzi.

ŁÓDŹ WIELU KULTUR || PIKNIK MIĘDZYPOKOLENIOWY

8 września 2024 roku w godz. 15.00-19.00, w niedzielę, zapraszamy na kolejny z Pikników zapowiadających Festiwal Łódź Wielu Kultur (wcześniej Festiwal Łódź Czterech Kultur). Spotykamy się w dawnym terminie Festiwalu, kiedy przyglądaliśmy się „czterem kulturom”. Tym razem tworzymy przestrzeń do wspólnego bycia w Parku Ocalałych – proponujemy spotkania z kulturą tworzoną z myślą o dzieciach.

Więcej informacji na naszym www: https://lodzwielukultur.pl/wydarzenia/lodz-wielu-kultur-piknik-miedzypokoleniowy/www.lodzwielukultur.pl

#kulturaromska #kulturaekologiczna #kulturachłopska

Pilne wasze sprawy/ważne wasze plany/ale pamiętajcie/że my tu czekamy! – śpiewają Tęgi Chłopy, a my 55 lat po lądowaniu człowieka na Księżycu, tuż po wakacjach zapraszamy Was na spotkanie z nieco inną „Rakietą”!

Startujemy z programem Małego Festiwalu Łódź Wielu Kultur, czyli wydarzeniami adresowanymi do rodzin, do dzieci i bliskich im dorosłych.

PROGRAM:

SCENA GŁÓWNA

godz. 15:00 -18:00 DJ FAGOT / Wstęp wolny

DJ FAGOT (Grzegorz Fajngold) – współzałożyciel i kompozytor takich łódzkich zespołów jak 19 Wiosen, Już Nie Żyjesz, Demolka, Procesor Plus, Salvezza. Od ponad 20 lat również grywa jako DJ w polskich i zagranicznych klubach imprezy tematyczne od foxtrota, disco, punk po electro i muzykę rozrywkową. Od roku jest też właścicielem Muzeum Mundurów Policyjnych w Łodzi, w którym mieści się kolekcja ponad 160 uniformów.

godz. 18.00 „Rakieta!” – koncert zespołu Tęgie Chłopy / Wstęp wolny

JURTA OPOWIEŚCI

godz.15.00 „LALA. HISTORIA PEWNEGO CUDU” – storytelling / tłumaczenie na Polski Język Migowy / (7+) / Obowiązują zapisy

Opowieść na podstawie autobiografii ocalałego z Holokaustu Romana Kenta „Jedynym wyjściem była odwaga” (Biblioteka Centrum Dialogu im M. Edelmana, Łódź, 2020) i książeczki dla dzieci „Mój pies Lala” tego samego autora. Historia niezwykłej przyjaźni chłopca i psa w trudnych czasach trafiła do opowiadaczki Beaty Frankowskiej dzięki Marianowi Turskiemu, który był przyjacielem Romana Kenta ze szkolnej ławy i z łódzkiego getta. Według autora, „jest to opowieść o dzieciach i ich ukochanym psie, lecz przede wszystkim… w rozumieniu dziecka, którym byłem, historia Lali jest historią cudu”. Dzięki sile opowieści przeniesiemy się do przedwojennej Łodzi i będziemy przeżywać małe radosne przygody z Romkiem, jego rodzeństwem i Lalą. A kiedy przyjdzie trudny czas wojny, to Lala nauczy małego Romka, czym jest prawdziwa miłość i da małemu chłopcu nadzieję i siłę na przetrwanie.

Dlatego, choć minęło już tyle lat od tamtych wydarzeń, opowieść o Lali wciąż żyje w rodzinnej pamięci dzieci i wnuków Romana Kenta. Posłuchajcie jej i Wy, by zagościła także w Waszych sercach i przyniosła wzruszenie i siłę, których wszyscy potrzebujemy. Opowieści towarzyszy muzyka i pieśni w języku hebrajskim i w jidysz.

Scenariusz i opowiadanie: Beata Frankowska

Muzyka (akordeon i śpiew): Robert Lipka

Ograniczona liczba miejsc. Zapisy pod wskazanym linkiem: https://forms.gle/5kzJ5hfFJhNHoY3w7

godz. 17.00 „JAK WODA, BAŚNIE I OPOWIEŚCI ZE ŚWIATA ROMÓW”– żywe słuchowisko/storytelling / tłumaczenie na Polski Język Migowy / (5+) / Obowiązują zapisy

Opowieści i baśnie – romskie i o Romach. O tym, czemu jak ptaki rozpierzchli się po świecie i jak rozpoczęli długą wędrówkę. O krainie, w której nikt nie tańczył i nie śpiewał. O dziewczynie, która umiała rozmawiać z ptakami. O tym, skąd wzięły się skrzypce… Zapraszamy na wspólną wędrówkę, od pustynnego Rajastanu, przez Bałkany po zupełnie polskie leśne ścieżki. Będziemy wspólnie czarować, śpiewać, tańczyć, a nawet stworzymy prawdziwą Orkiestrę Paszczową!

Wykonawcy:

Katarzyna Jackowska-Enemuo – autorka opowieści, śpiew, akordeon, perkusjonalia

Mateusz Szemraj: oud, cymbały, rubab, telenka

Olena Yeremenko: skrzypce, śpiew

Ograniczona liczba miejsc. Zapisy pod wskazanym linkiem: https://forms.gle/5kzJ5hfFJhNHoY3w7

WARSZTATY

godz. 15:00-18:00 ANIMACJE CYRKOWE / Wstęp wolny

Akademia Cyrkowa EDUARDO zaprasza na pokazy, warsztaty, animacje cyrkowe, podczas których można spróbować swoich sił w takich dyscyplinach cyrkowych jak żonglowanie, chodzenie na szczudłach, stanie na równoważni, manipulowanie różnymi cyrkowymi rekwizytami (talerzyki, obręcze, maczugi, diabolo, flowerstick). Wokół Akademii będą strefy: baniek mydlanych, gdzie każdy może spróbować tworzyć małe, duże i ogromne bańki mydlane, strefę malucha z kolorowymi patyczkami, plenerową, dużą jengą, dominem. Towarzyszyć nam będzie szczudlarz, jako kolorowa, ogromna postać, z daleka świetnie widoczna będzie zapraszać do konkursów i animacji.

godz. 15:00-18:00 NIEPLAC ZABAW – warsztaty z projektowania przestrzeni do zabawy / Wstęp wolny

Co stanie się, gdy zbierze się grupę zaangażowanych ludzi, spisze ich pomysły i odda architektowi, który przełoży je na projekt architektoniczny? Innymi słowy – jak będzie wyglądało miejsce do zabawy w Parku Ocalałych? Dowiesz się tego na wrześniowym pikniku. Na warsztatach zaprezentujemy koncepcję Nieplacu Zabaw. Będzie okazja do przedyskutowania wybranych rozwiązań i zgłoszenia swoich uwag. Projekt zostanie przedstawiony w sposób zrozumiały dla dzieci, a dyskusja przybierze formę zabawy, dlatego zapraszamy całe rodziny.

godz. 15:00-18:00 wiATRAKCJE – warsztaty z robienia wiatraków / Wstęp wolny

Podczas warsztatów wykonamy kolorowe wiatraczki, niegdyś popularne ludowe zabawki, które ucieszą najmłodszych, a dorosłym przypomną beztroskie dzieciństwo. Będzie to przepiękny element pikniku!

godz. 15:00-16:00 ,,Romano Kheliben” – warsztaty tańca romskiego / (+10) / Obowiązują zapisy

Zapraszamy na warsztaty tańca romskiego „Romano Kheliben”, które poprowadzą Samira i Rita Sorochińskie – asystentki kulturowe z Ukrainy pochodzenia romskiego, pracownice Fundacji w Stronę Dialogu. Warsztaty rozpoczną się od wykładu Rajmunda Siwaka, który przybliży historię i znaczenie tańca w kulturze romskiej. Dowiecie się, jak taniec pełni rolę opowieści o życiu, tęsknotach i radościach, które odzwierciedlają się w rytmach płynących z serca. Taniec to nie tylko ruch w takt muzyki – to język, który wyraża emocje, opowiada historie i łączy ludzi ponad granicami kulturowymi. Przyjdźcie, by poznać bogactwo tej niezwykłej tradycji i nauczyć się, jak wyrazić siebie poprzez taniec!

Obowiązują zapisy! Osoby zainteresowanie prosimy o zgłaszanie się pod podanym linkiem: https://forms.gle/5TxVSGEoqH5W1t3CA.

godz. 16.00-17.00 WARSZTATY BĘBNIARSKIE / (+8) / Obowiązują zapisy

Gra na autentycznych afrykańskich bębnach, to wspaniała zabawa, która odkrywa w ludziach nieznane wcześniej talenty, relaksuje i uczy przekraczania własnych ograniczeń. Bębny są najprostszym i najbardziej naturalnym narzędziem osobistego kontaktu z muzyką. Rytmiczne uderzanie dłonią w drżącą membranę z naturalnej skóry, w skupionym kręgu pozytywnie nastawionych ludzi, budzi niezwykłe emocje i wyzwala ogromną siłę w każdym człowieku, zarówno małym, jak i tym bardzo dorosłym.

Podczas warsztatów dzieci aktywnie uczestniczą we wspólnej zabawie z muzyką. Zabawy muzyczno-ruchowe, śpiewanie piosenek, tańce, interaktywne bajki oraz wspólne granie na instrumentach to podstawa każdego spotkania z dziećmi. Formuła warsztatów (grupy do 25 osób) pozwala na to, by każde dziecko dostało swój instrument i mogło osobiście zaangażować się we wspólne granie.

Prowadzenie: Małgorzata i Bartosz Gułajowie

Obowiązują zapisy! Osoby zainteresowanie prosimy o zgłaszanie się pod podanym linkiem: https://forms.gle/5TxVSGEoqH5W1t3CA

godz. 17.00 KULTURA FIZYCZNA – warsztaty z Tao Yin / Wstęp wolny

Tao Yin – droga do wnętrza, praktyka ruchowo-oddechowa, pochodząca z Chin sprzed ponad 3 000 lat. Uważa się, że stanowi fundament dla wywodzących się z niej sztuk walki Tai Chi i Kung Fu. Składają się na nią ćwiczenia gimnastyczne oraz oddechowe zalecane osobom w każdym wieku. Po krótkiej rozgrzewce przechodzimy do płynnych delikatnych ruchów połączonych z oddechem, które uspokajają umysł oraz harmonizują całe ciało. Istotą tych ćwiczeń jest gromadzenie, uzupełnianie i usprawnianie przepływu energii Qi w organizmie. Do wielu korzyści płynących z praktykowania Tao Yin zaliczamy między innymi: wzmocnienie układu odpornościowego, podniesienie poziomu witalności oraz przywrócenie wewnętrznego spokoju.

Prowadzenie: Anna Osmulska Holistycznie

INNE WYDARZENIA

godz. 15.00-19.00 Akcja Edukacyjna STOWARZYSZENIA DIALOGU MŁODZIEŻY

Sprawdź co robimy – akcja edukacyjna Stowarzyszenia Dialogu Młodzieży.

Stoisko łódzkiej organizacji pozarządowej, założonej przez osoby nastoletnie. Wspólnie działają na rzecz młodzieży, promując dialog, współpracę i aktywne uczestnictwo młodych ludzi w życiu społecznym, politycznym i kulturalnym. Stowarzyszenie jest współorganizatorem debat oksfordzkich, które znajdą się w programie Festiwalu Łódź Wielu Kultur. Podczas spotkań piknikowych możecie posłuchać co osoby nastoletnie mają ciekawego do powiedzenia, jak chcą zabierać głos i jak widzą zmiany (także pokoleniowe)

godz. 15.00-19.00 ZACZYTANA ŁÓDKA – stoisko księgarni dla dzieci

Księgarnia Zaczytana Łódka to prawdziwe królestwo wyobraźni i kreatywności! Oprócz bogatej oferty książek, zarówno klasycznych bajek, jak i najnowszych tytułów, regularnie organizuje kreatywne warsztaty z książką. Tym razem spotkacie ją na Pikniku międzypokoleniowym w Parku Ocalałych. Wypłyń z Zaczytaną Łódką po niezapomnianą przygodę.

godz. 16.00 – 17.00 SPOTKANIE Z AUTORKĄ KSIĄŻEK DLA DZIECI DOROTĄ COMBRZYŃSKĄ-NOGALĄ – przy stoisku Zaczytanej Łódki

Dorota Combrzyńska-Nogala to Łodzianka, polonistka, surdopedagog, autorka książek obyczajowych: „Naszyjnika z Madrytu”- nagrodzonego Literacką Nagrodą im. Władysława Reymonta „Piątej z kwartetu” oraz „Wytwórni Wód Gazowanych”.

Jej książka dla dzieci „Bezsenność Jutki” otrzymała nagrodę Książka Przyjazna Dziecku oraz wyróżnienie w konkursie IBBY na Książkę Roku 2012, natomiast „Syberyjskie przygody Chmurki” zdobyły wyróżnienie w konkursach na Nagrodę Literacką im. Kornela Makuszyńskiego oraz na Książkę Przyjazną Dziecku. Powieść „Możesz wybrać, kogo chcesz pożreć” wpisana została na Listę Skarbów Muzeum Książki Dziecięcej. W 2023 roku otrzymała nagrodę literacką w konkursie Książka Roku 2023 Polskiej Sekcji IBBY za książkę „Odysejki”!

godz. 15:30 SPACER DIAGNOSTYCZNY PO UL. WOJSKA POLSKIEGO / Wstęp wolny / zbiórka przy rzeźbie Abramka Koplowicza (przed głównym wejściem do Centrum Dialogu)

Społeczni Opiekunowie Drzew zapraszają na spacer diagnostyczny ulicą Wojska Polskiego. Chcesz zabrać głos, docenić albo zasugerować, jak robić coś inaczej? Dołącz do aktywnych spacerowiczów. To może być przejaw troski. I nadziei… W ramach projektu „Zieleń w procesie rewitalizacji Łodzi” możesz wziąć udział we współtworzeniu raportu społecznego.

Podczas spaceru wspólnie przyjrzymy się drzewom, zieleńcom, terenom biologicznie czynnym, by ustalić, jaką zmianę przyniosła zieleni przebudowa realizowana w latach 2022-2024. Spróbujemy zdiagnozować, czy nastąpiła poprawa czy pogorszenie kształtu i stanu zieleni (niskiej i wysokiej). Opowiemy Wam w czasie spaceru, jakie dane już zebraliśmy, poprosimy też o podzielenie się z nami wiedzą na temat zmian w zieleni, jakie zaszły w diagnozowanym obszarze od 2016 roku. Z uwagą odnotujemy i zweryfikujemy każde Wasze spostrzeżenie. Zebrane dane przedstawimy w postaci raportu społecznego późną wiosną 2025 roku. Zadanie jest finansowane w ramach realizacji Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich (PROO-3) ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego. Dziękujemy!

Prowadzenie: Justyna Makulec, Szymon Iwanowski (Mapa Drzew Łodzi, Stowarzyszenie Społeczni Zaangażowani)

godz. 17.30 WERNISAŻ WYSTAWY „OBIEKTYWNIE” / Wstęp wolny

Podczas Pikniku odbędzie się wernisaż wystawy prac uczestników kreatywnego projektu fotograficznego dla młodzieży „OBIEKTYWNIE”. Projekt trwający od lipca tego roku ma za zadanie pobudzić ciekawość świata oraz rozwinąć kreatywność wśród młodych Łodzian i Łodzianek! Wernisaż jest o tyle niezwykły, że prace wykonane są przez międzynarodową grupę młodzieży! Będzie można podziwiać fotografie ukazujące Łódź na nowo.

Warsztaty, jak i cały proces tworzenia prac fotograficznych, był prowadzony przez Yulię Aurelię – fotografkę, organizatorkę projektów integracyjnych, autorkę 5 wystaw fotograficznych w Łodzi, współautorkę inspirującego i edukacyjnego bloga fotograficznego. Yulia jest także członkinią Łódzkiego Centrum Wielokulturowego (projekt realizowany przez Centrum Służby Rodzinie oraz Fundację Koper Pomaga), które w swoich celach ma pracę na rzecz integracji osób cudzoziemskich z lokalną społecznością, pokazując przy tym piękno Łodzi!

godz. 15:00 – 19:00. STREFA GASTRO:

FILIŻANA CAFFE // KAWIARNIA – kawy, ciasta, herbata, łakocie

WEGETARIAŃSKIE FRYTKI I HAMBURGERY

BISTRO CENTRUM SŁUŻBY RODZINIE – przepyszne obiady domowe

RoWeLove – stoisko z przepysznymi rzemieślniczymi lodami naturalnymi

Do not despair / Nie rozpaczaj. Koncert Alana Berna i jego zespołu dedykowany Ocalałym

W ramach wydarzeń towarzyszących 80. rocznicy likwidacji Litzmannstadt-Getto w Dniu Ocalałych 28 sierpnia o 20:00 na scenie plenerowej w Parku Ocalałych zagra Alan Bern, twórca Brave Old World.

Alan Bern to dyrygent, muzyk i reżyser Brave Old World, który stworzył kolejny gwiazdorski zespół, aby uczcić tegoroczną okrągła rocznicę likwidacji łódzkiego getta. Muzyk wraz z zespołem zagra koncert dedykowany Ocalałym z łódzkiego getta pt. Do not despair / Nie rozpaczaj. Na scenie zabrzmi muzyka i poezja Jankiela Herszkowicza, Dawida Bajgelmana, Jeszajachu Szpigla, Chavy Rosenfarb, Rachmila Bryksa, Henocha Kona, Pinkasa Lavendara i innych artystów mieszkających w Łodzi przed wojną i w czasie jej trwania.
Gwieździe wieczory będą towarzyszyć muzycy perfekcyjnie interpretujący muzykę żydowską: Sveta Kundish (śpiew), Mark Kovnatskiy (skrzypce), Fabian Schnedler (śpiew), Martin Lillich (kontrabas). Gościnnie wystąpi Yuri Vedenyapin (śpiew) oraz wnuczka Jankiela Herszkowicza – Łucja Herszkowicz (śpiew).

Wydarzenie będzie tłumaczone na język angielski.

Wstęp wolny!

Alan Bern (dyrygent, fortepian, akordeon, USA/Niemcy) jest uznawany na arenie międzynarodowej za pioniera muzyki klezmerskiej i Nowej Muzyki Żydowskiej. Jest dyrektorem m.in. Brave Old World, The Other Europeans i Semer Ensemble. Jest autorem najważniejszych dzieł dla teatru muzycznego, a jego projekty stały się bohaterem kilku pełnometrażowych filmów dokumentalnych. Jest założycielem i dyrektorem Yiddish Summer Weimar. W 2022 roku został uhonorowany Bundesverdienstkreuz, najwyższą nagrodą kulturalną w Niemczech.

Mark Kovnatskiy (skrzypce, Niemcy) to jeden z czołowych na świecie interpretatorów tradycyjnej muzyki jidysz, a także kompozytor i nauczyciel tańca jidysz. Koncertuje i uczy na całym świecie, od USA i Kanady po Japonię. Współpracuje z wieloma czołowymi wykonawcami tradycyjnej muzyki jidysz oraz orkiestrami klasycznymi. Jego kompozycje wykonywali zarówno muzycy klasyczni, jak i klezmerscy na całym świecie.

Sveta Kundish (głos, Izrael/Niemcy) wykonuje muzykę żydowską w Europie i Ameryce Północnej z różnymi zespołami. Urodzona na Ukrainie, jako dziecko wyemigrowała do Izraela. Uzyskała stopnie naukowe na Uniwersytecie w Tel Awiwie i Konserwatorium Prayner w Veinna oraz kształciła się jako kantor w Abraham Geiger Kolleg w Poczdamie. Była pierwszą w historii gmin żydowskich w Dolnej Saksonii kobietą-kantorką.

Martin Lillich (kontrabas, Niemcy) to niezwykle szanowany muzyk i pionier niemieckiej sceny jazzowej i World Music.Występuje z wieloma międzynarodowymi projektami, jest także kompozytorem i aranżerem.Wykłada w Global Music Academy Berlin, która współpracuje z instytutami w wielu krajach Afryki.

Fabian Schnedler (głos, Niemcy) występował na festiwalach w Niemczech, Wielkiej Brytanii, Polsce, Kanadzie, USA, Finlandii, Ukrainie, Włoszech i Łotwie. Razem z Franką Lampe (akordeon) występował jako Schikker wi Lot w latach 2002-2015. W 2006 roku założył Fayvish, projekt New Yiddish Song, który skupia piosenkarzy/autorów piosenek, indiepop i poezję jidysz. W 2012 roku zaproponował Muzeum Żydowskiemu w Berlinie pomysł założenia Semer Ensemble i jest w zespole od jego powstania.

Fot. Shendl Copitman

Podkategorie